«Ορατή και προσβάσιμη έρευνα και καινοτομία». Με αυτό το μότο, η shareyouresearch προτρέπει τους επιστήμονες να διαμοιραστούν τα αποτελέσματα της έρευνάς τους με την κοινωνία, αποτελώντας τη «μοναδική ελληνική πλατφόρμα» που προσφέρει μια ενιαία λύση για αυτόν τον σκοπό. Η δημοσιογράφος Βάσω Μιχοπούλου μιλάει σήμερα στο epixeiro.gr για το συγκεκριμένο εγχείρημα.

Τι διαφορετικό προσφέρει η shareyouresearch;

Τα επιχειρηματικά μοντέλα αυτού του είδους είναι πολύ συνηθισμένα στο εξωτερικό. Υπάρχουν πολλοί δημοσιογράφοι της επιστήμης οι οποίοι, περνώντας σε ένα επόμενο επαγγελματικό στάδιο, αναλαμβάνουν έναν διαμεσολαβητικό ρόλο ανάμεσα στα ΜΜΕ και στην επιστημονική κοινότητα. Εμείς είμαστε οι πρώτοι που το τολμούμε στην Ελλάδα παρέχοντας on demand (κατά αίτηση, παραγγελία) περιεχόμενο για Έρευνα και Ανάπτυξη (R&D) και για Βιομηχανία Έντασης Γνώσης (Knowledge Industry). Με άλλα λόγια μετατρέπουμε την περίπλοκη επιστήμη σε συνοπτικές ιστορίες που είναι εύκολα κατανοητές και προσιτές σε όλους και διευκολύνουμε τους ερευνητές να «μεταφράσουν» την έρευνά τους στη γλώσσα που κατανοεί ο μέσος πολίτης. Πιο συγκεκριμένα, η ομάδα μας μπορεί να στηρίξει και να διευκολύνει τους ερευνητές να αφηγηθούν την έρευνά τους σε κάθε επιθυμητή μορφή με έναν απλό, «φρέσκο», δημιουργικό και εμπνευσμένο, αλλά και κατανοητό τρόπο στο ευρύ κοινό, να συνοψίσουν την έρευνά τους σε ένα σαφές και συναρπαστικό μήνυμα, το οποίο μπορούν να διαμοιραστούν με το κοινό τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και όχι μόνο, να την κάνουν από απλώς ενδιαφέρουσα, ελκυστική και μέρος της γνώσης της κοινωνίας. Με λίγα λόγια: να κάνουν την έρευνά τους είδηση!

Τι σας οδήγησε στην υλοποίηση αυτού του εγχειρήματος;

Ήταν κάτι που το σκεφτόμασταν και το συζητούσαμε αρκετό καιρό. Προσωπικά συνεργάζομαι με ελληνικά ερευνητικά ιδρύματα τα τελευταία επτά χρόνια στον τομέα της διάχυσης. Με τον Βασίλη Σταματόπουλο διαπιστώσαμε πως, κατά κανόνα, ο τρόπος που διενεργούνται, προβάλλονται και επιβραβεύονται ορισμένες ερευνητικές μελέτες δεν αντικατοπτρίζει και τις προτεραιότητες της ελληνικής κοινωνίας, και πως κάποιες πολύ αξιόλογες δεν αναδεικνύονται όπως θα έπρεπε. Επί του παρόντος, η υπερβολική έρευνα που γίνεται στο όνομα της κοινωνίας και χρηματοδοτείται από τους πόρους της δεν της επιστρέφεται με τον τρόπο που θα έπρεπε για να χρησιμοποιηθεί από αυτήν. Επίσης, σε μια εποχή σαν τη δική μας, που ενώ αυτοχαρακτηρίζεται ως η «εποχή του επιστημονικού πολιτισμού», δυστυχώς εξακολουθεί να υπάρχει στον τόπο μας ένας εντυπωσιακά μεγάλος επιστημονικός αναλφαβητισμός, που γεννά αντιεπιστημονικές ιδεολογίες και φοβικές αντιδράσεις απέναντι στα επιστημονικά επιτεύγματα. Και σε αυτό φέρουν τεράστιο μερίδιο ευθύνης τα ΜΜΕ, καθώς υπάρχει μια μερίδα δημοσιογράφων που επιμένουν να ασχολούνται με την Επιστήμη και να αναπαράγουν συστηματικά ψευδείς ή αληθείς ειδήσεις χωρίς να κατέχουν την απαραίτητη γνώση ή εκπαίδευση για να τις διακρίνουν. Και το είδαμε αυτό με τον COVID-19. Από την άλλη, ο τρόπος με τον οποίο οι περισσότεροι επιστήμονες ερμηνεύουν την επικοινωνία της επιστήμης, δηλαδή ως απλή εξήγηση της επιστημονικής πραγματικότητας, είναι σαφέστατα λανθασμένος. Στην πραγματικότητα, είναι τόσο λανθασμένος, που μπορεί να επιφέρει το αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που προσπαθούν να επιτύχουν. Οι επιστήμονες που αναλαμβάνουν να επικοινωνήσουν μόνοι τους τα αποτελέσματα της έρευνάς τους δεν έχουν συνειδητοποιήσει ότι η κάλυψη του «πληροφοριακού κενού» του κοινού δεν είναι ο βασικός στόχος. Ο στόχος είναι να μοιραστούν με το κοινό το πάθος τους για την επιστήμη και να συσχετίσουν τα μηνύματά τους με τις ανάγκες και γενικότερα τη ζωή των πολιτών, επικοινωνώντας τα με απλό, «φρέσκο» και ελκυστικό τρόπο. Εμείς ερχόμαστε να καλύψουμε αυτό το επικοινωνιακό κενό μεταξύ ΜΜΕ και επιστημονικής κοινότητας και να διευκολύνουμε τόσο τους συναδέλφους μας δημοσιογράφους που αναζητούν έγκυρες επιστημονικές ειδήσεις, όσο και τους ερευνητές που επιθυμούν να επικοινωνήσουν την έρευνά τους με έναν mainstream και influencing, αλλά σαφή και κατανοητό τρόπο στην κοινωνία. Και φυσικά δεν ανταγωνιζόμαστε κανέναν, αντίθετα, συ-σχεδιάζουμε και συν-δημιουργούμε.

Ποιο θεωρείτε πως είναι το βασικό πρόβλημα του συγκεκριμένου εγχειρήματος;

Η σύγχρονη δημόσια επικοινωνία της επιστήμης δεν συνοψίζεται απλά σε μια γραμμική μετάδοση ενός μηνύματος, αλλά εμπεριέχει τη συμμετοχή και τον διάλογο, δηλαδή την αλληλεπίδραση. Οι περισσότεροι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι έχουν επιλέξει την επιστήμη για να κάνουν τον κόσμο καλύτερο και αναγνωρίζουν πλέον ως σημαντικό τον διαμοιρασμό της γνώσης τους με άλλους ανθρώπους. Όμως, όταν αποφασίζουν να υιοθετήσουν τον ρόλο του επικοινωνητή της επιστήμης στο ευρύ κοινό, τότε τα πράγματα δυσκολεύουν. Και εδώ εντοπίζεται το βασικό πρόβλημα, καθώς πολλοί επιστήμονες θεωρούν ότι δεν μας χρειάζονται. Κάποιοι βέβαια δεν διαθέτουν και επαρκείς οικονομικούς πόρους για διάχυση, αν και μέσα στα ευρωπαϊκά προγράμματα η διάχυση τίθεται ως όρος και διατίθενται ειδικά κονδύλια για αυτή. Αυτή η νοοτροπία μπορεί να αλλάξει αν κατανοήσουν οι Έλληνες ερευνητές την αναγκαιότητα της σωστής επικοινωνίας με την κοινωνία και το αμοιβαίο όφελος αυτής της επικοινωνίας. Μελέτες δείχνουν άλλωστε τον συσχετισμό ανάμεσα στη δημόσια επικοινωνία της επιστήμης, στην αύξηση της ορατότητας της έρευνας και του αριθμού των ετεροαναφορών των επιστημονικών δημοσιεύσεων. (Liang et. al., 2014). Επίσης, οι επιστήμονες που ασχολούνται με τη δημόσια επικοινωνία τείνουν να είναι ακαδημαϊκά πιο παραγωγικοί (Jensen et. al.,2008). Από την άλλη, οι περισσότεροι άνθρωποι είναι απογοητευμένοι, απελπισμένοι, εγκλωβισμένοι στη μετριοκρατία και στην προβολή αναλώσιμων και συνήθως ευτελών ειδώλων. Έχουν ανάγκη να πιστέψουν και να ακολουθήσουν κάτι αληθινό. Η επιστήμη είναι αληθινή. Η κοινωνία χρειάζεται role models και, πιστέψτε με, οι επιστήμονες μπορεί να γίνουν οι καλύτεροι influencers. Περισσότερη επιστήμη σημαίνει περισσότερη κριτική σκέψη - που με τη σειρά της σημαίνει προστασία από λαϊκισμούς και ψεύτικες δοξασίες, απελευθέρωση από δεισιδαιμονίες και προλήψεις. Δηλαδή, καλύτερη ζωή. Γι' αυτό, η επιστήμη πρέπει να μπει ενεργά στη ζωή μας με έναν απλό εκλαϊκευμένο τρόπο, χωρίς να χάσει τίποτε από την ουσία και το μέγεθός της. Να γίνει δημοφιλής. Και εδώ θα ήθελα να προσθέσω πως βασική μας επιδίωξη είναι να κάνουμε το #shareyouresearch κίνημα.

Πώς λειτουργεί στην πράξη η shareyouresearch;

Καταρχάς, να πούμε πως η έμπνευση είναι δική μου και η ιδέα ολοκληρώθηκε με τη συμβολή του Δρα. Βασίλη Σταματόπουλου, ο οποίος διαθέτει επαγγελματική εμπειρία τριπλής έλικας με προϋπηρεσία σε Δημόσιους, Ιδιωτικούς και Ακαδημαϊκούς οργανισμούς. Πολύτιμοι σύμβουλοι στάθηκαν ο Αναπληρωτής Καθηγητής του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων και Κοσμήτορας της Σχολής Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Νικήτας-Σπύρος Κουτσούκης, ο οποίος διαθέτει μεγάλη εμπειρία ως σύμβουλος επιχειρήσεων και οργανισμών και η Δρ. Κλειώ Κεντερελίδου από το Τμήμα Δημοσιογραφίας & ΜΜΕ του ΑΠΘ, της οποίας τα επιστημονικά και ερευνητικά ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν τη Δημόσια Επικοινωνία και Πληροφόρηση, τη Στρατηγική και Πολιτική Επικοινωνίας, τις Δημόσιες Σχέσεις, την Επικοινωνία για την Ευαισθητοποίηση – Ενεργοποίηση – Συμμετοχή των Πολιτών και την Επικοινωνία για την Ανάπτυξη. Η υπόλοιπη ομάδα μας αποτελείται από ένα δίκτυο ταλαντούχων και έμπειρων δημιουργών περιεχομένου και επικοινωνητών της Επιστήμης, οι οποίοι μέχρι τώρα έχουν διανύσει μια λαμπρή επαγγελματική καριέρα, ο καθένας στον χώρο του. Η ομάδα μας περιλαμβάνει γραφίστες, δημοσιογράφους, κινηματογραφιστές, web developers, video experts, φωτογράφους, web designers, και άλλες δημιουργικές ειδικότητες, οι οποίοι προτείνουν τα πιο κατάλληλα προγράμματα διάχυσης και επικοινωνίας (tailored services) ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε συνεργάτη - «πελάτη», ενώ οι creative directors επιβλέπουν το κάθε έργο-project ξεχωριστά και σε κάθε στάδιο, μέχρι την ολοκλήρωσή του. Οι ενδιαφερόμενοι έρχονται σε μας, μας λένε τις ανάγκες τους και εμείς, αφού τους ακούσουμε με προσοχή, τους προτείνουμε λύσεις. Παρέχουμε υπηρεσίες διάχυσης και επικοινωνίας υψηλής ποιότητας σε: βιομηχανίες έντασης γνώσης, γραφεία δημοσίων σχέσεων, ερευνητικά ιδρύματα, επιχειρήσεις, φαρμακευτικές εταιρείες, επιστήμονες, επιστημονικούς εκδοτικούς οίκους, επιστημονικές εταιρείες και φορείς, κόμβους καινοτομίας, ερευνητικά εργαστήρια, τεχνοβλαστούς, κ.ά, προκειμένου να προσεγγίσουν το επιθυμητό, τοπικό ή παγκόσμιο, ειδικό ή μη ειδικό κοινό. Να συμπληρώσουμε ότι μια από τις παρεχόμενες υπηρεσίες είναι η εκπαίδευση-επιμόρφωση. Προσφέρουμε σεμινάρια και προγράμματα για: Δημοσιογραφία της Επιστήμης, Επικοινωνία της Επιστήμης, Διαχείριση των social media,Τεχνικές δημόσιας παρουσίασης και Media training. Ολοκληρώνοντας, θα ήθελα να πως πως υπάρχουν προφανείς λόγοι για τους οποίους η διάχυση της επιστήμης με τον σωστό τρόπο στην κοινωνία είναι μια αξιόλογη και άκρως απαραίτητη προσπάθεια, με βασικότερο ότι υπάρχει διεθνώς μια πολιτική τάση για υπονόμευση και αποσταθεροποίηση της εξουσίας που πηγάζει από την ίδια την επιστήμη. Πηγή:epixeiro.gr